Espor 2 takımın birbirleri arasında, karşılaşmaya dayalı oyunlarda, zihinsel ve fiziksel kabiliyetlerini geliştirdikleri spor faaliyetleridir. Bununla alakalı, birçok isim çeşitli tanımlar ortaya atmıştır. Hamari ve Sjöblom “Sporun öncelikli yönlerinin elektronik sistemler tarafından kolaylaştırıldığı, hem oyuncuların ve takımların girdilerine hem de Espor sisteminin çıktılarına insan-bilgisayar ara yüzleriyle aracılık eden bir spor biçimidir.” Şeklinde bir tanım ortaya atmıştır. Bunun dışında T.C Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı “Elektronik sporlar takımlar halinde ya da birey olarak, farklı içerik dallarında, refleks, el-göz koordinasyonu, hızlı karar verme, takım ve kaynak yönetimi gibi yeteneklerin ön plana çıktığı sanal rekabet platformudur” şeklinde tanımlaması olmuştur. Espor’un tarihini biz atari dönemi ve internet dönemi olarak iki döneme ayırabiliriz. 1980 ile 1990 yılları aslında atari dönemi olarak anılmaktadır. Espor SEGA şirketinin 1974 senesinde sponsor olduğu “All Japan TV Game Championships in Tokyo” Japonya’daki 300 yerel şampiyon arasından 16 finalistin seçildiği bir yarışma olmuştur. 1980 yılında Amerika’da ortaya çıkan Espor patlamasının habercisi gibidir. Espor’un genel olarak 1980’lerde ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Atari oyunları aslında rekabet oyunlarının başlangıcı sayılabilir. Atari oyunlarından sonra rekabete dayalı bilgisayar oyunlarıyla geliştiğini söyleyebiliriz. Bu gelişme ile bilgisayar oyunlarında batı kültüründe rekabete dayalı oyunun sadece “birinci şahıs nişancı” veya “birinci bakıştan nişancı (FPS)” tarzındaki oyunlarla (Doom, Duke, Quake, Nukem) sınırlı kabul edilmesidir. Espor veya Elektronik Spor kavramının kullanılmasının ortaya çıkışı güvelinir bir kaynak olabilecek Çevrimiçi Oyuncular Birliği (Online Gamers Association) 1999 yılındaki faaliyete geçmesiyle ilgili basın açıklaması olduğu söylenebilir. Özellikle 2000’li yılların başlında FPS olarak bilinen oyun türleri Espor turnuvalarının büyümesine yol açan önemli bir etkendir. Gençlerde Espor’un ortaya çıkışı dünya genelinde kültürle ilişkilendirilse de doğu ve batının değer sistemlerindeki iki farklı oyun kültürü bu Espor oyunlarında da gözükmektedir. Avrupa ve Amerika’da genellikle ağa bağlı olarak oynanan 1993’te çıkan Doom ve 1996 yılında çıkan Quake isimli FPS tarzında oyunların piyasaya çıkmasıyla ortaya çıkmıştır. 1996 yılında birkaç profesyonel veya yarı profesyonel çevrimiçi oyuncular çevrimiçi turnuvalarda boy göstermişlerdir. Bu turnuvalardan hala etkisini hissettiren ve Amerika’daki önde gelen spor ligleri tarafından model alınan Siberatlet Profesyonal Ligi önemlidir. Bu ligin ilk kez 1997 yılında turnuvası Canlı olarak yayınlanmıştır. 1999 yılında oyun geliştirme şirketi Valve birinci şahıs nişancı tarzında geliştirdiği Half-Life oyunundan devşirdiği “Counter Strike” oyunu çıkarmasıyla Batı oyununun Espor karşılaşmalarının en merkezinde yer almıştır. Doğuda genel olarak Espor kültürü öncelik olarak Kore’de başlamıştır. 1990’ların ortalarında internette geniş bant altyapısı hızla büyümüştür. Koreliler Amerika ve Avrupa’nın aksine çok oyunculu Rol yapma oyunları (MMORPG) geliştirmiştir. 1998 yılında NCsoft tarafından ortaya çıkarılan Linage oyunu buna en önemli örnek olarak gösterilebilir. Gerçek Zamanlı Strateji Oyunlarını (Real Time Strategy Games) tercih eden Koreliler 90’ların ortalarına doğru 1994’te WarCraft’ın varisi sayılan Kaliforniya firması Blizzard Entertaintment’in 1998 tarihinde sunulan çok oyunculu strateji oyunu StarCraft oyun dünyasına egemen olmuştur. Bu oyun özellikle karşılaşmalı oyun için çok uygun olmuştur. Günümüzde batı ve doğu arasında kültürlerini sentezlemesiyle birlikte küresel Espor etkinlikleri artmıştır. Bu durum 2 farklı kültürün oyunlarının beraber oynanmasına sebep olmuş ve dünyada gelişmesini hızlandırmıştır. 2001 yılında gerçekleştirilen ve 150.000 dolar ödül havuzlu Dünya Şampiyonasının yanı sıra 2002 yılında ortaya çıkan New York Merkezli Major League Gaming, Espor tarihinin gelişiminde önemli bir yer tutmaktadır. 2000 yılı Espor için çok önemli gelişmelerin olduğu tarihtir. 2000 yılında şuan turnuvaların en büyüğü sayılan ve en önemli organizasyonların yapıldığı Electronic Sports League (ESL) 2000 yılında kurulmuştur. Dünya Siber Oyunları (World Cyber Games) ismiyle 2013 yılına kadar devam eden ve bir dönem Espor’un Olimpiyatları olarak düşünülen turnuvalar önemli bir gelişme göstermektedir. 2008 yılında Espor’un gerçek bir spor dalı olarak kabul ettirmek amacı ile yola çıkan ve günümüzde 46 üyesi bulunan Dünya genelinde söz sahibi olan Uluslararası eSpor Federasyonu (International E-Sports Federation) da Güney Kore merkezli olarak kurulmuştur. Kuruluş Uluslararası spor arenalarında Espor’un kabul görmesi açısından birçok adım atmıştır. 2013 yılında Dünya Anti Doping Ajansı tarafından onaylı “ Dopingle Mücadele Kuralları” yürürlüğe girdi. 2014 yılında Uluslararası Herkes için Spor Birliği (TAFISA) üyesi oldu. 2015 yılında Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği (IAAF) ile ortaklık anlaşması imzaladı. 2016 yılında Espor’un Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından tanınması için resmi mektup gönderilmiştir. Bu Federasyonun 46 üye ülkesinin 22’sinde Espor, Ulusal Olimpiyat Komiteleri tarafından tanınmaktadır. Diğer 24 üye ise tanınma sürecindedir. Son olarak Asya Olimpiyat Konseyi, 17 Nisan 2017 tarihinde yaptığı açıklamalar ile 2022’de Çin’in Hangzhou kentinde düzenlenecek olan Asya Oyunları’nda Espor’un resmi bir oyun olarak yarışmalarda yer alacağını duyurmuştur. Günümüzde sektörün en önemli oyunları arasında bulunan Dota 2, League of Legends oyunlarının bir çok ödül havuzu bulunup şuan en çok oynanan oyun League of Legends oyunudur. Bunun dışında Counter Strike Global Offensive gibi silahlı oyunlar Espor açısından önemli bir yer tutar ve birçok turnuva Dünya genelinde ses getirmektedir. Dünyada şuan da çok gençler ve orta yaş gurubunda çok revaçta olan Espor gelişmeye devam etmektedir.
Yorumlar
Henüz Yorum Yapılmamış
